DoktorlarSitesi.NET Cerrahpaşa Tıp Fakültesi (Türkçe) temsilcisi Stj. Dr. Pelin Öztürk tıp fakültelerindeki eğitim modellerini ele alan bir yazıyı kaleme aldı.

Öncelikli olarak fakülte temsilcimizi tanıyacak olursak ; “21 yaşındayım İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 4.sınıf öğrencisiyim. Aslen Zonguldaklı olup Zonguldak Fen Lisesi mezunuyum. 4 senedir Cerrahpaşa Oryantasyon ve Tanıtım Ekibinde aktif olarak görev alıyorum. Aynı zamanda liselilere gönüllü olarak üniversite hazırlık koçluğu yapıyorum.”

Tıp fakültelerinde eğitim sistemi modelleri nelerdir? Entegre sistem, klasik eğitim sistemi, probleme dayalı eğitim sistemi nedir?

Klasik eğitim sistemi ile başlayacak olursak bundan birkaç sene öncesinde ülkemizde yaygın olarak kullanılan bir sistemdi ve aslında lisedeki eğitim sisteminden çok bir farkı yoktu. Nasıl lisede her dersin ayrı ayrı uyguladığı müfredat programları varsa, fizik dersinin müfredatı kimya dersini ilgilendirmiyorsa tıp fakültelerinde de anatomi fizyoloji histoloji gibi her anabilim dalının kendine ait müfredat programı vardı ve yine lisedeki gibi her dersin ayrı sınavı yapılıyordu. Bu sistemin en büyük eksi yanlarından birisi de ayrı ayrı sınavlar yapıldığı için tıp öğrencisinin maruz kaldığı birçok dersin birçok vizesi ve finali oluyordu. Klasik eğitim sisteminde dersleri sistemlere göre değil sınıflara göre alıyordunuz. Örneğin 1. sınıfta anatomi başlıyorsa o sene bitiyordu 2. sınıfta fizyoloji yâda histoloji başlıyorsa yine o sene boyunca o dersi her yönüyle görüyordunuz. Bu da bu sistemin ikinci bir eksi yanını doğuruyordu bir derste böbrek fizyolojisi işlerken bir diğer derste kalp fizyolojisi işleye biliyordunuz. Konuları bir bütünlük içerisinde işlemediğinizden diğer eğitim sistemlerine göre öğrenciyi hem çalışma aşamasında hem birçok sınava girmek durumunda kalınan sınav haftaları yâda günde birden çok girilen sınav sayısı zorlamaktaydı. Bu problemler bu sistemi uygulayan bazı fakültelerde en aza indirilmişti. Ders programının düzenlenmesi sırasında konu bütünlüğüne dikkat eden fakültelerimizde bu sistemin avantajlı olduğunu bile söyleyebiliriz belki de ve her dersi ayrı ayrı geçmek zorlasa da sene sonunda o dersin büyük çoğunluğuna hâkim olmanızı sağlıyordu. Yani zor bir sistemdi ama öğretiyordu. Günümüzde çok az sayıda tıp fakültesi hala bu sistemi kullanmaktadır.

Entegre sistem ise dersleri sistemler dâhilinde bölerek bu bölmelere fakültelere göre değişen isimlendirmelerin yapıldığı sistemdir. Bu bölmelere kimi fakülte kurul kimisi komite kimisi dilim kimisi modül kimisi paket demektedir. Temel mantık aynıdır, bu bölmelerin içerisinde o sistem ile ilgili derslerin içerdiği paketler oluşturulmuştur. Fakültelere göre paketlerin içerdiği dersler değişebilmektedir. Örnek verecek olursak Kalp damar sistemi paketinde anatomi fizyoloji histoloji biyokimya gibi temel tıp bilimleri kalp damar sisteminin kendi anabilim dalları ile ilgili olan kısımlarını pakete verilen süre içerisinde anlatır. Birçok fakültemiz paketlerin temel bilimler içeren kısımlarını bir sene boyunca verip diğer bir sene klinik bilimler kısımlarını vermekte, bazı fakültelerimiz ise o paketi ilgilendiren klinik temel tüm dersleri bir arada bütünlük içinde paket süresi boyunca vermektedir. Yani siz bazı fakültelerde kalp damar kurulunun temel bilimler kısmını 2.sınıfta alıp buna kalp damar sistemi 1 deyip 3.sınıfta ise kalp ve damar sistemi 2 başlığı altında klinik bilimler dersleri olan kardiyoloji kalp ve damar cerrahi gibi derslerin teorik kısımlarını alırsınız. Entegre sistemin bu modelinde bir sene boyunca tüm sistemlerin temel bilimler kısmını diğer bir sene klinik bilimler kısmını görürsünüz. Bazı fakültelerde ise sistemlerin yarısını bir sene diğer yarısını bir sene her yönüyle temel bilimler ve klinik bilimler bir arada görürsünüz. Yani 2. sınıfta başladığınız 6 haftalık bir kalp ve damar paketinde anatomi fizyoloji histoloji gibi temel bilimlerden sonra kalp damar cerrahisi, kardiyoloji, radyoloji, nükleer tıp. Vb. klinik bilim derslerini de alıp 6 hafta boyunca her yönüyle bütün kalp damar sistemini ele almış olursunuz. Bu sistemin en büyük avantajlarından bir tanesi genel bir halk görüşü olan tıpta ilk 3 sene teorik son 3 sene pratik algısını yıkmasıdır. Çünkü siz entegre sistemin her halinde temel bilimler kısmının yanı sıra klinik bilimler kısmı ile ilk 3 sene içerisinde tanışmış olursunuz. Bir diğer avantajı ise bu sistemde derslerin sınavları ayrı ayrı değil ygs lys deneme sınavları gibi tek bir kitapçık ile olur, o paket süresince gördüğünüz ders sayısı oranlarında her dersten soru gelir ve siz tek bir gün ortalama 1-1,5 saat içerisinde tek bir sınavdan sorumlu olursunuz. doktorlarsitesi.net Vizeler genelde kurul ortasında finaller ise fakültelere göre değişmekle birlikte kimi fakültelerde dönem sonu kimisinde yılsonu tüm paketleri kapsayan tek bir sınav şeklinde yapılır. Vizenin %40 ı finalinse % 60 ı alınır. Bu sistem dâhilinde fakülteler arası bazı farklar mevcuttur. Bazı fakülteler ders barajı sistemi uygular. Ders barajı anabilim dallarının kendi soru sayıları için koyduğu yapılmasını istediği asgari soru sayısıdır. Örneğin farmakoloji 10 soru soruyor ise ve benim barajım %50 diyorsa 10 sorunun 5 ini doğru yapmanızı beklediği,5 in altında doğru soru çözdüğünüz takdirde barajın altındaki her yanlışınızda 1 doğrunuzu götüreceğini ifade eder ve siz 3 soru yapmışsanız 2 de baraj götürür elinizde 1 sorunuz kalır. Bunu uygulayan fakülteler azımsanmayacak sayıdadır. Yine bu sistem dâhilinde birçok fakültede yanlış doğruyu götürme uygulamaları mevcuttur, uygulamayan fakültelerimizde vardır. Türkiye’de tıp fakülteleri hızlı bir şekilde son 10 yılda teker teker klasik eğitim sistemini terk ederek entegre eğitim sistemine geçiş yapmaktadır. Genel uygulama mantığı bu şekilde olup fakülteler arası küçük nüanslar mevcuttur. Fakültede eğitim gören öğrenciler kendi fakültelerindeki bu farklar hakkında sizlere daha ayrıntılı bilgi vereceklerdir.

Probleme Dayalı Öğrenme Modeli ise; maximum 10 kişiden oluşan öğrenci gruplarının sadece yönlendirme görevinde olan öğretim üyeleri ile belirlenen hastalık senaryosu üzerinden her yönden insan vücudunu ele alan öğrenci katılımının daha yüksek olduğu bir modeldir. Bu sistemde öğrenci verilen hastalık senaryosu üzerinde araştırır, fikirler oluşturur, hipotezler kurar ve grup arkadaşlarıyla beyin fırtınası yapar. Vücut sistemleri genellikle her sene farklı konu üzerinden ele alınmasına dikkat edilerek öğrencinin insan vücudunu tümüyle incelemesi sağlanmıştır. doktorlarsitesi Bir diğer adı spiral sistem olan bu modelde öğrencinin aktif rol alması, bilgilerinin taze tutulmasında, araştırma yetilerini kullanmasında büyük katkılar sağlamaktadır. Genellikle 1 dönem 4 bloktan oluşur her blok 2 ay sürer. Her 2 haftada bir modül sonu değerlendirme sınavı ile 2 ayda bir yapılan blok sonu değerlendirme sınavı ile ve yılsonu yapılan öğrenci başarı değerlendirme sınavı ile öğrenci bir dönemi tamamlamış olur.

Ülkemizdeki tıp fakültelerinde başlıca uygulanan eğitim sistemleri bunlar olmakla birlikte günümüzde entegre sistem birçok tıp fakültesi tarafından tercih edilmektedir. Dilerim hekimlik mesleğinizin temelini oluşturacak olan fakültelerinizde uygulanan sistemlerle ilgili merakınızı az da olsa giderebilmişimdir. Eğitim hayatınızda tüm hekim adaylarımıza başarılar dilerim…

Stj. Dr. Pelin ÖZTÜRK – DoktorlarSitesi.NET Cerrahpaşa Tıp Fakültesi (Türkçe) Temsilcisi