Kurban Bayramı’nda kurban kesimi çocuklara izletilmeli mi? Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bu sorunun yanıtını verdi.

Çocukların yaşadığı korkuların anne ve babalarının davranışlarından kaynaklandığını ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuğa kurban kesimi gösterilecekse mutlaka Kurban Bayramı’nın ve anlamının anlatılması gerektiğini belirterek “7 yaşına kadar olan çocuklarda çocuk istemiyorsa çocuğa kurban kesiminin gösterilmemesi tavsiye ediliyor. Aileden herkes gidince çocuk da istiyorsa çocuğu mutlaka bilgilendirmek gerekiyor. Kurban kesmenin gerekçeleri çocuğa anlayacağı şekilde anlatılmalı” diye konuştu, ailelere konuyla ilgili önemli bilgiler verdi.

ÇOCUĞU MUTLAKA BİLGİLENDİRİN

Çocuğun duygusal bağ kurduğu kurbanın ona bilgi verilmeden birden kesilmesi halinde olumsuz sonuçlar yaşanabilir. Kurban önceden geliyor, çocuk kurbanlık hayvanla oynuyor, çocuk kurbanlıkla arasında duygusal bir bağ kuruyor. Kurbanlığı yatırıp kesmeleri korkuya da sebep oluyor. Sırf bu nedenle et yemeyen çocuklar vardır. Çocuğu hiç bilgilendirmeden, gözlerinin önünde yatırıp keserseniz böyle olumsuz sonuçlar doğurabilir.

BAYRAMIN ANLAMI ANLATILMALI

Böyle olumsuz sonuçlarla karşılaşmamak için Kurban Bayramı’nın çocuğa anlatılması gerekir. 7 yaşındaki çocukta artık gerçeklik duygusu ve soyut düşünce gelişmeye başladığı için kültürel öğrenim ön plana çıkar. Bunun bir dini görev olduğu, yoksullara yardım gibi sosyal boyutu olduğu anlatılmalıdır. Özellikle Kurban Bayramı’nda ortaya çıkan yardımlaşma kültürü hakkında bilgi verilmeli. Bayramdan bayrama evine et giren ihtiyaç sahipleri olduğu, yoksulların düşünülmesi gerektiği anlatılmalı, sosyal bir ibadet olduğu vurgulanmalıdır. Kurban Bayramı’nın hem ibadet yönü hem de manevi boyutu gerekçeleriyle anlatılarak çocuk için zihinsel olarak kabul edilebilir hale getirmek gerekir. Bu 7 yaşından büyük çocuklar için de geçerlidir. Kurbanı bir şiddet olarak görmek değil de dini ritüel olarak görmesini sağlamak gerekiyor.

ZİHİNSEL OLARAK HAZIRLANMAYAN ÇOCUK KORKUYOR

Çocuğun zihinsel olarak hazır olmadığı zamanlarda korkuların ortaya çıkar. Çocuğu zihinsel ve psikolojik olarak kurbanın ne anlama geldiğini, kan akıtmanın bir zevk olmadığını anlatmak gerekiyor. Sadece bu bayramda değil, diğer zamanlarda da protein ihtiyacımızı karşılamak için hayvansal gıdalar tükettiğimizi çocuğa anlatmak gerekiyor. Hayvanların bu amaçla beslenip büyütüldüğünü, zamanı gelince de kesilip tüketildiğini, evrende böyle bir denge olduğunu söylememiz önemli.

ÇOCUĞA KORKUNUZU YANSITMAYIN

Çocuk aşırı korkuyorsa anne baba bu konuda özeleştiri yapmalı. Çocuğun travma yaşayacağı endişesi varsa çocuk o ortama hiç sokulmamalı. Anne baba soğukkanlı ise çocuk da sakin olur çünkü çocuk anne ve babaya bakar. Anne baba normal ritüelleri yapıyorsa çocuk da sakin olur. Kurban Bayramı’nın gerekçesi sabırla ve sakin bir şekilde anlatılırsa çocuk da ikna olur. Anne ve babasının beden diline bakarak ya güven oluşur ya da korku oluşur.

ÇOCUKLARA MERHAMETİN ÖĞRETİLMESİNDE BAYRAM FIRSAT!

Merhamet ve iyilik gibi duyguları anlatmak açısından bayram önemli bir fırsattır. Çocuğa kötü duygularla baş etmek ve merhamet kavramının öğretilmesi gerekiyor. Özgürlük ve sorumluluk dengesinin öğretilmesi gerekiyor. Küçük yaşlardan itibaren hayatın sorumluluklarının çocuğa verilmesi gerekiyor. Bayram bunun için bir fırsat. Bayram çocuğun sosyalleşmesine katkı sağlar. Özellikle bayramlar komşu ve akraba ilişkilerinin güçlendiği, bire bir iyilik yapma dönemidir. Kişilerin tanımadığı insanlara yardım ettiği dönemlerdir bayramlar. Çocuk iyilik yapmayı da bu dönemde öğrenir. İyilik yapmak öyle bir duygu ki hem karşı tarafı hem iyilik yapanı mutlu ediyor. Bayramda yardımlaşmak, ziyaretlerde bulunmak gibi unutulan geleneklerimiz çocuğun hayatı öğrenmesine vesile oluyor.

YALNIZLIK EN BÜYÜK PSİKOSOSYAL SORUN!

Çocuk psikiyatrisinde ve dünyada da karşılaştığımız bu dönemin en büyük sorunu insanların yalnızlığıdır. Yalnızlık en büyük psikososyal sorun, hatta Alzheimer’ın en büyük sebeplerinden biri yalnızlıktır. Yaşlıların ileri yaşta yalnız kalması ruh sağlığını olumsuz etkiliyor, Alzheimer olmasını kolaylaştırıyor. Yaşlıları hatırlamak ve onları ziyaret etmek ve buna çocukları da alıştırmak gerekiyor. Dünyanın bazı ülkelerinde de çocuklara bu anlamda bazı görevler veriliyor, yaşlıları ziyaret etmeleri ve hizmet vermeleri isteniyor. Bu bizim kültürümüzde zaten var ama biz bunu terk ediyoruz.

BAYRAMLAR EĞLENCE DEĞİL PAYLAŞIM DÖNEMİ DE OLMALI!

Bayram sosyal sermayeyi artırmak demektir. Sosyal sermaye, insanların sosyal ilişki ağının geniş olmasıdır. Sadece meslek iş hayatı değil diğer sosyal hayatta yakın ilişkiler ve akraba ilişkileri de sosyal sermayedir. Yardımlaşma için bir felaket beklenmemeli, bayram vesilesiyle hasta, yaşlı, mazlum ve yalnızlar ziyaret edilmeli. Bayramlar bu dezavantajlı insanları hatırlama dönemidir. Bunu yaptığımız zaman bayramlar anlamına uygun hale gelir. Bayramlar sadece eğlence değil, paylaşım dönemi de olmalıdır. Kurban kelimesinin kökünde de yaklaşma manası var, insanın yaratıcıya yaklaşması çabasıdır. Amaç sadece hayvan kesilmesi değildir. Amaç insanın hayatına anlam katmasıdır. Varoluşla ilgili anlam arayışıdır.

---

Uzman Psikolog Ayben Ertem ise, özellikle hayvanlarla sıcak bağ kuran çocukların Kurban Bayramı’nı sadece hayvan katliamı olarak görebileceğini belirtiyor.

“ÇOCUKLARIN SOMUT DÜŞÜNDÜĞÜ UNUTULMAMALI”

Ertem, “Kurban kesmek, 12-13 yaşına gelene kadar çocuklara anlatılabilecek bir kavram değildir. Çünkü çocuklar o yaşlardan önce soyut düşünemezler, ne görürlerse ve ne duyarlarsa muhakeme yapmadan ona inanırlar. Bu dönemde çocuklarla konuşurken onların somut düşündüğünü unutmamak gerekir. Özellikle hayvanlarla sıcak bağ kuran çocuklar onların kesilmesinden memnun olmazlar, üzülürler, ağlarlar. Küçükbaş hayvanları önce evde besleyip, sonra kesen ailelerin bu tutumu çocuklar için bir travma yaratabilir. Önce sevmesi ve beslemesi için verilen hayvan ansızın kayboluyor ve çocuk belki de tam bir açıklama alamadığı için ailelerine olan güvenleri de sarsılabilir. Bu yüzden kesilecek hayvanların çocuklar tarafından evde beslenmesi uygun değildir. Çocukların, hayvanların kesilmesini, derilerinin yüzülmesini görmeleri de uygun değildir. Bu nedenle, çocukları kesim yerlerinden mümkün olduğunca uzak tutmak gerekir” ifadelerini kullandı.

 

KaydetKaydet