Etik İhlale 3 Dönem Ceza

Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan yeni yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Eksik belgeli başvurular artık doğrudan reddedilecek, etik ihlal yapan akademisyenler en erken üçüncü dönemde tekrar başvuru hakkı kazanacak.

ANKARA – Türk yükseköğretim sisteminde doçentlik süreçlerini düzenleyen yönetmelikte köklü değişikliklere gidildi. Bugün Resmi Gazete’de yayımlanan “Doçentlik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile akademik camiayı yakından ilgilendiren yeni kurallar hayata geçti.

Eksik Başvurulara Sıkı Denetim

Yeni düzenlemeye göre, öğrenim belgesi, tez, yabancı dil belgesi ve başvuru için gerekli diğer belgelerin eksik veya hatalı olduğu tespit edilen adayların doçentlik başvuruları Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından doğrudan reddedilecek. Ayrıca doçentlik başvuru kılavuzundaki usullere aykırı şekilde yapılan başvurular da geçersiz sayılacak.

Başvurusu reddedilen adaylar takip eden dönemlerde yeniden başvuru yapabilecek ancak eksiklikler giderilmeden yapılacak başvurular yine Doçentlik Komisyonu tarafından reddedilecek.

Aynı Eserle Farklı Alanlarda Başvuru Yasaklandı

Yeni yönetmeliğin en dikkat çeken maddelerinden biri, daha önce doçentlik unvanı almak için kullanılmış olan eserlerle başka bir bilim veya sanat alanından doçentlik başvurusu yapılmasının yasaklanması oldu. Bu tür başvurular Doçentlik Komisyonu tarafından kabul edilmeyecek.

Etik İhlallere Ağır Yaptırım

Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırılık konusunda da sıkı tedbirler getirildi. Doçentlik Komisyonu tarafından etik ihlalde bulunduğu tespit edilen adayların dosyaları ilgili Etik Komisyonuna gönderilecek.

Etik ihlalde bulunduğuna karar verilen adayın başvurusu iptal edilecek ve bu adaylar müracaat dönemi esas alınarak en erken izleyen üçüncü dönemde yeniden başvuru yapabilecek.

Yeniden doçentlik başvurusunda bulunan adaylar, etik ihlal tespitine konu olan yayınlarını belirtmekle yükümlü olacak ancak bu yayınları beyannamede kullanamayacak. Aksi halde müracaatları Doçentlik Komisyonu tarafından reddedilecek.

İntihal ve Sahtecilik Cezaları

Lisansüstü tezlerindeki intihal ve sahtecilik sebebiyle başvurusu iptal edilen adaylar, bu tezleri kullanarak tekrar doçentlik başvurusunda bulunamayacak. Aykırı şekilde başvuru yapılması halinde başvuru Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından reddedilecek.

23 Üyeli Yeni Komisyon Yapısı

Üniversitelerarası Kurul bünyesindeki Doçentlik Komisyonu yeni yapısıyla sosyal, fen-mühendislik, sağlık bilimleri ve güzel sanatlar alanlarından profesör unvanına sahip 23 üyeden oluşacak.

Komisyon üyeleri, Üniversitelerarası Kurul Başkanının komisyon üye tamsayısının en az iki katı kadar önereceği aday arasından, Üniversitelerarası Kurul Yönetim Kurulu tarafından iki yıllığına görevlendirilecek. Süresi dolan üyeler yeniden seçilebilecek.

Şeffaflık Artırıldı

Doçentlik başvuru sürecinde şeffaflığı artırmaya yönelik önemli adımlar atıldı. Doçentlik başvurusunda bulunan adaylara jüri bilgileri, sonuç açıklanma tarihinde başvuru sonucu ile birlikte elektronik ortamda erişime açılacak.

Etik ihlalde bulunduğuna ilişkin tespit içeren jüri raporu da adayın erişimine açılacak. Ancak diğer jüri üyelerinin raporları gizli kalacak.

Kapsamlı Değerlendirme Kriterleri

Yeni yönetmeliğe göre doçentlik başvuruları, adayın bilimsel araştırma ve yayın etiği ilkelerine uygun hareket edip etmediği, asgari başvuru şartlarını sağlayıp sağlamadığı, eserlerin nitelik ve özgünlüğü, bilim alanına yaptığı katkısı ve bir bütün halinde alanındaki yetkinliği yönlerinden değerlendirilecek.

Veri Tabanı ile Etik Kontrol

Üniversitelerarası Kurul, doçentlik başvurusunda bulunan adayların bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırılık sebebiyle disiplin cezaları bulunup bulunmadığını, kendi bünyesinde oluşturacağı veri tabanından kontrol edebilecek.

Akademik Camianın Beklentileri

Bu köklü düzenlemelerin Türkiye’nin bilimsel üretkenliğini ve uluslararası yayın standartlarını artırmayı hedeflediği belirtiliyor. Yeni düzenlemeler, akademisyenlerin bilimsel performanslarını daha objektif ve nitelikli kriterlerle değerlendirmeyi amaçlıyor.

Değişiklikler, Türkiye’nin gelecekteki akademik yapısını şekillendirmede belirleyici rol oynayacak. Akademik camiada daha titiz bir doçentlik süreci bekleniyor.

Yeni yönetmelik 14 Ekim 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.