Moleküler biyolog Yoshinori Ohsumi 2016 nobel ödülünü tıp veya fizyoloji alanında otofaji ile ilgili yaptığı çalışmalar ile aldı. Otofaji; hücrenin kendi komponentlerini sindirmesi ve geridönüştürmesi olayıdır.

71 yaşındaki Ohsumi, şu an hala Tokyo Teknoloji Enstitüsünde profesör olarak görev yapıyor.

Otofaji kelimesi (autophagy, yunan kökenli olup kendi kendini yemek anlamına geliyor) ilk defa 1963 yılında Belçikalı biyokimyacı Christian de Duve tarafından ortaya konuldu. Fakat Oshumi ortaya koyana kadar bunun tıp ve fizyoloji alanında ne kadar önemli bir olay olduğu bilinmiyordu. bu çalışmada kendisine Nobel ödülü getirdi.

Ohsumi, 8 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 833 bin euro) para ödülünün de sahibi oldu.

Hücrenin kendisini arındıran ve yenileyen mekanizmasına “otofaji” deniyor.

Nobel Komitesi’nden yapılan açıklamada, Ohsumi’nin araştırmaları ile “hücresel bileşenleri ayrıştıran ve geri dönüştüren temel bir süreç olan otofajinin altında yatan mekanizmaları keşfedip açığa kavuşturduğu” belirtildi.

Ohsumi bu süreci yöneten genlerin hangileri olduğunu tespit etmişti.

Otofajinin önemi

Otofaji, vücudun geri dönüştürme mekanizması gibi işleyerek bozulan hücrelerin bulunmasına ve bu hücrelerden ayrıştırılan yararlı kısımlardan enerji elde edilerek yeni hücrelerin yaratılmasına yarıyor.

Bu mekanizma sayesinde vücut kanseri ve diyabet gibi hastalıkları önleyebiliyor, sağlıklı metabolizmayı koruyor.

Mekanizmanın bozulması ise parkinson, diyabet, kanser ve diğer bazı hastalıkları tetikleyebiliyor.

Yoshinori Ohsumi, 90’lı yılların başından beri otofajiyle ilgileniyordu. Ekmek mayası kullanarak geliştirdiği yöntem sayesinde otofajide rol oynayan genleri tespit etti. Daha sonra mayadaki otofaji mekanizmasından yola çıkarak insanlardaki hücrelerin bu mekanizmayı benzer şekilde kullandığını gözlemledi.

Ohsumi 2012’de otofajinin çok popüler olmayan bir konu olduğunu söylemişti.

Japon bilim adamı, “Ben çok hırslı biri değilim. O yüzden popüler olmasa da yeni araştırma konuları ararım. Yeni ve kolay bir konuda araştırma yapmaya başlarsanız yapacak çok şey oluyor” demişti.