·         Bebek her istediğinde emzirilmelidir. Böylelikle süt yapımı artar, memede süt birikimi sonucu sorunlar olmaz. Ayrıca bebek anne sütünden çok yararlanır.

·         Uzun süre (5 – 20 dakika) emzirilmelidir. Bu durum süt tüketiminin yanında anne ve bebek arasında bir bağ oluşturarak bebeğin gelişmesinde çok büyük fayda sağlamaktadır. Ayrıca hasta ve yorgun bebek sık aralıklarla ve azar azar emmek ister. Özellikle yenidoğan bebeklerin uykuya fazla meyilli olması ve emme isteğinin azalması Doktorlar açısından önemli bir kriterdir.

·          Anne yeterli süt üretebileceğine inanmalıdır. Yeterli süt emzirmeye bağlıdır. Önce bir meme, doymazsa diğeri ile emzirilmelidir.

·         Çalışan anneler için önceden sağılmış süt (8 saat oda sıcaklığında, 2 gün buzdolabında bozulmadan kalabilir) kaşıkla çocuğa verilebilir.

ANNE SÜTÜNÜN YETERLİLİĞİ

Bebek 20 günlük olduktan sonra tartılmalıdır(İlk kontrol). Yaklaşık 500 gram ağırlık kazanmışsa süt yeterlidir. Ağırlıktaki değişiklikler izlenmelidir(Ayık olarak-İlk 6 ay için). Hazırlanan büyüme grafiğindeki noktalar birleştirildiğinde çizgi yukarı doğru gidiyorsa süt yeterlidir. Ağırlık kazanmada yavaşlama varsa veya bebek memeyi bırakmama gibi açlık belirtileri gösteriyorsa anne sütü yetişmiyor olabilir. Bu denemeler yapılmadan 4. aydan önce sütü yetişmiyor diye anneye ek besin vermesi önerilmemelidir!

DOĞRU EMZİRME TEKNİĞİ

1. Ellerinizi yıkayınız. Bu durum bebeğin mikrop almasını ve hastalanmasını önler.
2. Emzirmeden önce meme başını ve çevresini temiz su ile siliniz. Karbonatlı su, sabunlu su v.b. kullanmayınız. Bunlar meme başında çatlak ve yaraya neden olur.
3. Bebeğiniz ile rahat bir yerde oturunuz. Sırtınızı bir yere dayayarak destekleyiniz. Oturduğunuz yer temiz ve yeterince sıcak olmalıdır. Emzirirken mutlu ve huzurlu olunuz.
4. Bebeğinizi yüzü ve bedeni size dönük olacak şekilde tutunuz. Bebeğinizin başını kolunuzun iç kısmına yerleştiriniz. Aynı kol ve elle bebeği kalça ve bacaklarından kavrayınız. Emzirirken anne ve bebek rahat olmalıdır. Anne ve bebeğin göz teması çok önemlidir.
5. Ellerinizle göğsünüzü tutun, meme ile etrafındaki kahverengi kısma dokunmayınız.
6. Bebeğinize gülümseyerek bakın ve meme ucunuzu bebeğinizin dudağına ve çenesine değdiriniz.
7. Bebeğiniz ağzını açınca meme ucunuzu ve etrafındaki kahverengi kısmı bebeğinizin ağzına yerleştiriniz. Bebeğinizi memeye, tekniğine uygun yerleştirdiğinizde bebeğinizin çenesi ile göğsünüz arasında boşluk kalmamalıdır. Bebeğin burun delikleri açık olmalıdır. Aksi taktirde ağızdan nefes alması gaz yapmasına neden olabilir.
Doğum sonrası annenin her türlü rahatı sağlanmalıdır. Anne sütü alan bebeğe ek besin 4 – 6. ayda verilir. 6 – 9 aylık çocuklar anne sütü dışında günde 3 – 4 öğün ek besin alabilirler. Ek besin anne sütü ile birlikte verilmemelidir. Bebek ek besin alsa da anne sütüne devam edilmelidir. Anne ve bebek aynı odada kalmalıdır. Enfeksiyon kaynağı olduğu için bebeğe şekerli su, hazır mama verilmemelidir. Bebek ağladıkça emzirilmelidir. Yapay beslenme sadece emzirme olanağı olmayan annelere anlatılmalıdır. Asla özendirilmemelidir.

EMZİRMENİN YARARLARI

Bebek İçin

·         Her zaman sterildir, ısı derecesi idealdir.

·         Besin öğesi bileşimi bebeğin gereksinmelerine uygundur.

·         Koruyucu etmenleri içerir.

·         Sindirime yardımcı aktif enzimler barındırır (yağ sindirimi için lipaz)

·         Enfeksiyonu önleyen vücudun savunma hücrelerini içerir (IgA, IgG ve IgM)

·         Hormonlar ve büyüme faktörleri bulunmaktadır

·         Solunum yolu ve sindirim sistemi hastalıkları daha az görülür.

·         Orta kulak iltihabı riskini azaltır.

·         Çene ve diş gelişiminde rolü vardır.

·         Bazı kronik hastalıkların oluşma riskini azaltır (tip I diyabet, çölyak hastalığı, obezite, koroner kalp hastalığı gibi).

·         Alerjiye karşı koruyucudur ve bebeği pişikten korur.

·         Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur. Dikkat azlığı sendromu, ilgisizlik gibi olgularda anne sütü alımı önem kazanmaktadır.

·         Anne sütü alan bebekler daha az ağlarlar.

Anne İçin

·         Ucuzdur, hazırlama sorunu gerektirmez.

·         Anne – bebek arasındaki duygusal bağı güçlendirerek sevgi dolu bir ilişkiyi kolaylaştırır.

·         Kontraseptif etkisi vardır.

·         Annenin sağlığını korur.

·         Göğüs kanseri, over kanseri, osteoporozis, anemi (uterusuın eski haline dönmesine yardımcı olur, anneyi aşırı kan kaybından korur)

·         Meme boyutu ne olursa olsun tüm kadınlar yeterince süt üretebilirler.

·         Bebekler her boyuttaki memeden, meme ucu ve şekli ne olursa olsun yeterince süt alabilmektedirler.

Emzirmeyi Engelleyen Anne Hastalıkları

Meme abseleri, pulmoner tüberküloz, kabakulak, herpes simpleks, hepatit B, AIDS, vajinal gonore, hiperprolaktinoma, toksemi, emzirirken gebe kalma

Emzirmeyi Engelleyen Bebek Hastalıkları

Yarık damak, yarık dudak, pamukçuk, doğumda ağzında dişi olan bebek, fenilketonüri, maple syrup üriner sistem enfeksiyonu, organik asidemiler, üre siklus defetktleri, homosistinüri, galaktozemi, primer laktoz intoleransı .

EMZİRMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

·         Doğumdan sonraki ilk 1/2 – 1 saatte emzirmeye başlanmalıdır. Emzirmeden önce bebeğe hiçbir içecek verilmemelidir (Ör: Şekerli su, hazır mama).

·         İlk 6 ayda bebeklere sadece anne sütü verilmelidir. Ek besinlere 3 aydan önce, 6 aydan sonra başlanmamalıdır.

·         6 ayın üzerindeki tüm bebekler ek besin almalıdır ve çocuklar 2 yaşına kadar emzirilebilirler. Aslında bebeğin aldığı ilk süt besleyicidir ve en az miktardaki emme bile süt üretimine yardımcı olur.

·         Süt üretimini arttırmak için, bebekle anne doğumdan sonra aynı odada olmalı ve emme hemen başlamalıdır.

·         Anne uygun ve yeterli beslenmeli, bol sıvı tüketmelidir (günde en az 12 su bardağı; süt, ayran, limonata, şerbet, taze meyve suları verilmeli, çay ve kahveden uzak durulmalıdır).

·         Annenin dinlenmesi sağlanmalıdır, anneye ruhsal yönden yardımcı olunmalıdır. Bebeği ile tensel temas kurmalıdır.

·         Anneye özgüven kazandırıcı yakınlık ve ilgi gösterilmeli ve sakinleşmesi sağlanmalıdır.

Bebekler anne sütü ile beslendikleri dönemde büyüme ve gelişme açısından mutlaka izlenmelidir. Özellikle ilk 6 ayda aylık kontrolleri yapılmalıdır; Kilo ve Boy Gelişim grafiği çıkartılıp takibi yapılmalıdır.

*ALINTI

DÜZENLEYEN: UZM. DR GÜNGÖR BALTA

DR. M MUSTAFA ÖZDEMİR