Bilim insanları dünyanın neredeyse tamamına yayılan ve pek çok insanın hayatını kaybetmesine neden olan Kovid-19 hastalığına çözüm olması umuduyla aşı geliştirmeye çalışıyor. Kovid-19 aşısı üzerinde çalışan Hanneke Schuitemaker, aşının insan sağlığı için güvenli olduğunun anlaşılması ve ardından seri üretiminee geçilmesinin yaklaşık 12 ila 18 ay sürebileceğini beliritiyor.

Janssen Pharmaceuticals ilaç firmasının, viral aşı keşif departmanının başındaki Schuitemaker, The Guardian’dan Robin McKie’nin aşı konusundaki sorularını yanıtladı.

Röportajdan öne çıkan başlıklar şu şekilde:

İnsanlar Kovid-19’a karşı bağışıklık kazanabilir mi?: Virüsün bulaştığı kişilerin Kovid-19’a karşı antikor ürettiğini biliyoruz ve bunların Sars-CoV-2 virüsünün daha sonraki saldırılarına karşı vücudu koruyabileceğine inanıyoruz. Fakat virüs bilim açısından o kadar yeni ki bunu keşfetmek şu ana kadar mümkün olmadı. Virüse karşı geliştirilebilecek doğal bir bağışıklığın da ne kadar sürebileceğini bilmiyoruz.

Sars-CoV-2 virüsü gribe neden olan virüsler gibi hızla mutasyon geçiriyor mu? Yoksa daha mı durağan?: Virüsün ilk filogenetik ağacı (organizmaların evrimini gösteren şema) bazı genetik sürüklenmeye dair emareler gösteriyor. Fakat bunun aşı geliştirme konusunda yeterli etkisinin olup olmayacağı belirsiz. Yeni koronavirüsle mücadele konusunda her şey çok yeni. 

Aşının kullanıma hazır olması ne kadar zaman alacak?: Şu anda tekil viral genom elde ettik ve onu şu an testleri başlayan aşının geliştirilmesinde kullanıyoruz. Nihayetinde aşının temelini oluşturacak tekil virüs parçası milyarlarca insana verilecek. Aşının seri üretimi için olağanüstü çabalar gerekiyor ve bu kesinlikle zaman alır. Aşının hazır olması için üretim sürecinin artırılmasına ihtiyacımız var. Böylece aşı geliştirildiğinde ve insanların virüsten korunmasında etkili olduğu anlaşıldığında üretim açısından avantajımız olsun. Bu muhtemelen 12 ile 18 ay arasında bir zaman alacak. Bunun da ötesinde ilerleyen dönemlerde Kovid-19’un mevsimsel salgınları için de aşılar geliştirmeye hazır olmak zorunda kalabiliriz.