Belirtileri nelerdir? Norovirüs’ü alan kişilerde 24-48 saat sonra; şiddetli bulantı, kusma, ishal, kimi zaman baş ağrısı ve ateş gibi belirtiler meydana gelmektedir. Hastalık 2-3 gün içerisinde kendiliğinden geçmekle birlikte özellikle küçük çocuklarda, yaşlılarda, düşkünlerde ve vücut direncinin düşük olduğu; kalp hastalığı, akciğer hastalığı, şekerhastalığı, kronik böbrek hastalığı gibi hastalıkları bulunanlarda şiddetli seyredebilmektedir. Hastalık sağlıklı bireylerde özel bir tedavi gerektirmemekle birlikte, kaybedilen sıvı ve tuzun ağız yoluyla alınmasıyla iyileşme, kendiliğinden olmaktadır. Ancak hastalığı ağır seyredenlerde hastanede yatarak destek tedavisi uygulanması gerekli olabilmektedir.

Nasıl bulaşır?

Hastalık, sağlıklı insanlara, etkenin ağız yoluyla alınması sonucunda, bulaşmaktadır. Daha çok gıda hazırlayıcıları ve sunucularından (restoran, cafe, tabldot yemekhaneleri,oteller, hastaneler vb. mutfak ve yemekhanelerinde çalışanlar)  yayılmakta ve bu yerlerde kontamine yiyecek ve içecekleri yiyen içen insanlara bulaşma olmaktadır. Bundan başka, hasta olan insanlardan, onların çıkardıkları ile temas eden hastalara da bulaşma olabilmektedir. Virüs içme suyu, havuz suları, göl suları, buz küpleri, midye, istiridye gibi deniz ürünleri ile de bulaşabilir.

KLOR VE ISIYA DAYANIKLI

Nörovirüs klor ve ısıya nispeten dayanıklı olduğundan  şebeke suyu ve gıda yoluyla bulaşması da mümkündür.

Virusten korunma yöntemleri nelerdir?

*Gıda,su, kişisel temaslar ve çevresel yüzeyler aracılığıyla kolay bulaşma olduğundan, norovirus ilişkili salgınları kontrol etmek güçtür. Bu nedenle özellikle hijyenle ilgili kurallara azami özen göstermek gereklidir.

*Hastalık kendini sınırlayana kadar içme suyunu kaynatarak kullanmak ya da kapalı su içmek önerilir.

*Kişisel hijyenle ilgili en önemli konu : El yıkamadır.

Ellerinizin:

—Tuvaletten sonra

—Hasta insanlarla görüştükten sonra

—Hasta kişilerin kullandıkları eşyalara dokunduktan sonra

—Bebeklerin bezini değiştirdikten sonra

—Yemek hazırladıktan sonra

—Ev için temizlik yaptıktan sonra

“SU VE SABUNLA DİKKATLİ BİR ŞEKİLDE YIKANMASI ÇOK ÖNEMLİDİR.”

Çok az miktarda virüs alınması, hastalık oluşumu için yeterli olduğu için hastalık, hızla yayılma ve salgın oluşturma eğilimi göstermektedir. Özellikle gıda hazırlayan ve sunanların tuvaletten çıktıklarında mutlaka ellerini yıkamaları, sık sık banyo yapmaları, kısacası kişisel hijyen kurallarına riayet etmeleri büyük önem taşımaktadır. Hastaların kullandığı çamaşır, masa örtüsü ve benzeri tekstil ürünlerinin ise yüksek sıcaklıkta yıkanması gerekmektedir. Bundan başka hasta olanların uygun süre (norovirüs enfeksiyonu tanısı konulan gıda hazırlayıcı ve sunucularında iki hafta) işlerine ara vermeleri, diğer bireylerin ise hastalık süresince evde istirahat etmeleri uygun olmaktadır.

Bir kişi bu hastalığa birden çok kez yakalanabilir, çünkü virüsün farklı serolojik tipleri (farklı antijen yapısına sahip tipler) bulunmakta ve bunlardan birisi ile hastalanan kişilerde, o tipe karşı oluşan antikorlar, diğer tiplere karşı koruyuculuk sağlamamaktadır. Etken virüsün bu özelliği nedeniyle bir koruyucu aşısı da geliştirilememiştir.

Doç. Dr. Kenan Keskin – Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı