DSN ÖZEL RÖPORTAJ – Sağlığımıza duvarsız hastaneler karar verecek !

Bugün değerli okuyucularım için Bahçeşehir Üniversitesi  Sağlık bilimleri fakültesi .Sağlık yönetimi bölüm başkanı , aynı zamanda Aile hekimliği uzmanı Yrd .Doç.Dr Haluk Şengün ‘ün kapısını sizler için çaldım. Kendisi askeri bir doktor olarak uzun zamandır görev yapmış, Türkiye’de  ve dünyada görmediği yer neredeyse kalmamış. Gelelim bugünkü konumuza .

Sağlıkta inovasyon gibi konular sık duyduğumuz ancak ayrıntılı bilmediğimiz konular.

Saydam hastane nedir ? P4 tıbbı nedir ? Duvarsız hastaneler bize neler sağlayacak ? Bunların cevaplarını haluk hocamdan öğrenelim . 

Haluk hocam merhaba;

Öncelikle sizinle görüşebildiğim için çok mutluyum .  Bir devlet sanatçısı ,bestekar,asker ,tıp doktoru,sağlık yönetimi doktoru ,öğretim üyesi  ve daha  çok özelliğin toplandığı kişiyi karşımda görmek gerçekten heyecan verici. Dilerseniz başlayalım

 

İlk soruma şöyle başlamak istiyorum bu kadar mesleki yetkinlik kolay kazanılmıyor ve  çok alanda aktif olmak , çalışmak  insanın yaşamında , beden ve ruh  sağlığında da oldukça önemli bir konumda olmaktadır sanırım bu konuda ne düşünüyorsunuz ?

 

Evet Onur’ cum, birbirine zıt gibi görünse de hepsinin bir çok ortak noktası var aslında . Hepsinde Ana tema insan, sevgi ve disiplindir. İnsan ne kadar hazarfen olursa o kadar renkli bir hayatı olur. Onun için gençlere tavsiyem mesleklerinin dışında bol hobi edinsinler

Kesinlikle katılıyorum . Hemen konuya girmek istiyorum hocam, bu gün sağlıkta geleceği konuşalım istedim. Gelecekte hastaneler, sağlık hizmetleri nasıl olacak? Bizleri neler bekliyor ?

Dünya daha hızlı dönmeye başladı. Değişimi yönetmek en büyük sorun haline geldi. Sağlık hizmeti alan ve veren herkes için ilerleyen yıllar birçok yeniliğe gebe. Sağlıkta A’dan Z’ye önemli değişimler ve dönüşümler bizi bekliyor. Sisteme yeni oyuncular giriyor,roller değişiyor.

Bilgi çağının bu son aşaması artık yaratıcılık çağıdır. her sektörde olduğu gibi sağlık alanında da oyunun kuralları değişiyor. Artık hayal gücü bilgiden daha önemli hale gelebiliyor. Beynin sol yanı ile ilgili analitik işler hızla dijital hale getirilirken bilgisayarlara devredildi, beynin sağ yarısının işlevleri olan yaratıcılık, hayal gücü ve inovasyon hepsinden önemli hale gelmekte .

 

Sağlıkta İnovasyon nedir?

Türkçede karşılığı yeniliktir.bir fikrin(bilginin) ekonomik veya toplumsal faydaya dönüştürülmesidir diyebiliriz.yepyeni bir dünyayı ve zihniyet değişimini içerir. Sosyal ve ekonomik sonuçları dolayısıyla bir sanayi projesidir.Kısaca bilgi artı yaratıcılık eşittir inovasyon diyebiliriz.

Bu gün teknokentler, sanayi parkları ve sanayi kümeleriyle her gün inovatif bir buluş hayatımıza giriyor. Ekonomik kazançları ise patenti olan ülkelere gidiyor. Bugün biyoteknoloji  patlaması yaşanmaktadır. Recombinent DNA tekniğiyle üretilen hedefe yönelik akıllı ilaçlar kanser,hepatit,romatizma,diabette yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Hiç biri bize ait değil,yeni nesil nano partiküler akıllı ilaçlara dünyanın parasını ödüyoruz( patentli  ülkeye)

 

 

Peki inovasyon başka hangi branşlarda daha çok önemli hale geldi ?

 

Biyoteknoloji yanında nanoteknoloji, doku mühendisliği,gen tedavileri,bioenformatik temelli sistem tıbbı, genom projeleri gibi bir çok alanda  da müthiş inovasyon sıçraması var. Her yeni buluş tüm sağlık çalışanlarının görevlerini değiştiriyor,bazılarını yedek oyunculuğa itiyor.Günümüzde en zoru değişimi yönetmektir.Bunu yapamayanlar sahadan silinir.

 

SİSTEME YENİ OYUNCULAR GİRİYOR, ROLER DEĞİŞİYOR

Tıp açısından bakarsak inovasyonun  geleceği nasıl?

Doktorlar için bazı uzmanlık dalları önemini yitirecek ve bu konuda yeni görev tanımları ortaya çıkacak. Gelecekte doktorlar hemşirelerden  çok biyoteknoloji ve biyomedikal uzmanlarıyla çalışacaklar. Yeni organlar üreten doku mühendisliği önemli hale gelecek.

SAĞLIK GÖRME MESAFESİNDE

Peki hastanelerin geleceği için ne düşünüyorsunuz ?

Gelecekte hastaneler hacim olarak küçülecek .Hastaneler entegre digital yapılara dönüşüyor. Gittikçe küçülüyor.acil,ameliyathane yoğun bakım ve spesifiktik  uzmanlık dalları haricinde izleme teknolojileriyle evde bakıma doğru evriliyor.

Doktor,hemşire,sağlık yöneticisinin rolleri uzaktan izleme takip boyutuna geçiyor. Yani bu sayede koordinasyon akıllı mobil cihazlar vücuda takılan sensörlü cipler, giyilebilir teknolojilerle sağlanacak. Artık  sağlık görme mesafesinde diyebiliriz yani. Daha ileriki evrede holografik projeksiyonlarla hastanın aynı boyutunun transparan görüntüsü ile teşhis yapılabilecek. Sanal hastane ve doktorlar ortaya çıkacak.

HASTANE EVE TAŞINACAK

Hastanelerin yatak sayıları da böylece azalıyor diyebilir miyiz?

Görünürde evet. Uzaktan takip sistemleriyle kontrol edilen dijital hastanelere dönüştüğünden evlerde ki  yatak sayısını hastane yatağına eklemek gerek .Bu yapıya duvarsız hastane de deniyor, duvarlar  teknolojyle  çoktan aşıldı. Tele tıp uygulamaları ile binlerce km uzaktan konsültasyon yapılabiliyor. Robotik cerrahiyle Amerika’da  bulunan  cerrah Türkiye’de ameliyat yapabilecek duruma geldi. Yani ameliyathanelerde de duvar kalkıyor. Tamamlayıcı gerçekliğin uygulamaları harika sonuçlar alınmaya başladı bile.

Akıllı sağlık uygulamaları hayatımızda nasıl değişikler yapacak?

Günümüzde akıllı telefonlara indirilebilen 20 bin civarında aplikasyonla tansiyona, nabza, ateşe, açlık kan şekerine ve hastanın EKG’sine bakılabiliyor. Bunlar kaydedilip eş zamanlı doktora iletilebilecek. Böylece hasta kendi sağlığını kolayca takip edebilir duruma gelecek. Bu tabloda ise doktorun ve hemşirenin iş yükü azalacak

HEMŞİRELERİN GÖREV TANIMLARI DEĞİŞİYOR

Tansiyon ölçmek, EKG çekmek, ateş ölçmek gibi hemşirelerin sık kullandığı  değerlendirmeler cihazlarla uzaktan yapılacak öyle mi?

Evet çoktan yapmaya başladı bile, akıllı hasta yatakları ,akıllı hasta odaları, giyilebilir teknolojiler bu yükü hemşire üzerinden almaya başladı.

Hemşireler  ve diğer sağlık personelleri  için de  bazı iş sıkıntıları olacak mı peki ?

Hayır görev tanımları değişiyor. Sağlık hizmetlerinde Hemşirelik vazgeçilemez bir meslektir. Sadece Hemşirenin geleneksel görevlerini akıllı aparatlar ve aplikasyonlar alırken, bilgi seviyesi yüksek özel konularda uzmanlaşmış hemşire sayısı artacak. Mezotoma hemşiresi, algoloji  hemşiresi, yara hemşiresi gibi. Hemşirenin hasta ve yakınlarını izlem ve eğitim görevi artacak. Diğer sağlık personellerinde ise bölümlerine göre değişimler yaşanabilir ya da görev tanımları değişebilir.

Hasta doktor ilişkileri değişime uğruyor. Bu konudaki görüşleriniz nedir?

Doktor hasta ilişkisi geleneksel  tam teslimiyetçilik(paternalistik) boyutunun dışına çıkmaya başladı. hasta odaklı ve özerklik merkezli paradigma kaymasına uğradı. Böylece artık insanlar, sağlığının sorumluğunu üzerine alacak, kendi sağlığı hakkında karar verebilecek, sağlık kültürüne sahip katılımcı bir yapıya dönüşecek. Bunun sonucu olarak sağlık okur-yazarlığı artacak. Gelecekte akıllı mobil cihazlarla hastanın tahlil ve tetkik sonuçları ve o anki durumu eş zamanlı doktoruna iletebilecek.

Söylemlerinizde sık kullandığınız  P4 tıbbı nedir?

P4 Tıbbı sağlığa yaklaşım da yeni bir kavram, yeni bir bakış açısı. İnovasyon çağında ki gelişmelerin doğal sonucu olarak ortaya çıktı. Öngörülü, Önleyici, Kişiselleştirilmiş, Katılımcı Tıp diye Türkçeleştirebiliriz. Yüksek teknoloji nin en kısa sürede uygulandığı alanlarından biri de tıp. Yeni nesil genom teknolojisi bioenformatik bilgi akışı sayesinde embriyon oluşmaya başladığı ilk günden intibaren öncelikli ölçümlerle hangi risklere maruz kalabilir saptanmaya başlandı. Kişi hangi hastalıklara meyilli, nasıl beslenirse uzun sağlıklı yaşar doğru bir şekilde saptanmaya başlandı. Kişiye uygun ilaç farmakogenetik disiplinler geliştirmeye başlandı. Öngörüsel, kanıta dayalı, bireysel tıp doğru gidiş var.

HER HASTA KENDİ GENETİĞİNE UYGUN İLAÇ ALACAK VE BESLENECEK

Peki hocam sıfır tıbbı dediğiniz nedir?

Bu benim yakıştırdığım bir ad. Sağlıkta İnovasyonun ve P4 tıbbı nın getireceği ütopik hedef diyebiliriz. Klinisyenler hastalıklarda(özellikle kanserlerde)   evreleme yaparlar. Doktorun istediği sıfır evresinde hastayı yakalamaktır.(stage of zero)Bundan esinlenerek şöyle anlatabilirim;  kendi hastalığını yönetebilen ve sorumluluğu alabilen bilinçli hastanın  yeni nesil  cihazların, bioenformatik vb sayesinde hastalığa yakalanmadan risklerin önlenmesi anlamına gelir. Daha basit anlatımla suyu baştan keserek sellerin ve afetlerin önlenmesidir diyebiliriz. Eğilim tümüyle önleyici tıp üzerinde yoğunlaşıyor.

 Son olarak tüm hastalıklar ortadan kalksa bile , İnsanlık halen bir şeylerin peşinde olmaya devam edecek   gibi duruyor , sizce bu nedir  hocam ?

İnsanlık ölümsüzlük ve ebedi gençliğin peşinde .Bana sorarsanız sağlık ve zindeliği içermeyen ölümsüzlük sonsuz bir cezadan başka bir şey değil. Lakin doku mühendisleri hücre yenileme mekanizmalarını harekete geçiren enzim kokteylleri, metabolik süreci regüle edecek çalışmalarla biyolojik saatide sıfırlama peşindeler. Yani ölümsüzlüğün yanında ebedi gençlik iksirleri. Artık fütürzm sınırlarını zorladık Onur. Sunuda eklemek isterim fütürizm pozitif bir düşünce sistemidir. Hayalleri de  içinde barındırır ki çok değerlidir. Problemler, onları yaratan çerçeve içinde kalan bir düşünce sistemi ile çözülemez. Onun için hayal gücü bilgiden daha önemlidir demiş Albert Einstein. Rica ederim  tabii ki bilgi paylaştıkça çoğalır . Keyifli bir röportaj oldu teşekkür ederim.

Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederim hocam .Bu konu uzun bir konu  başka bir röportajda daha ayrıntılı bilgiler alıp halkımıza aktarmak isterim.

 

Rica ederim  tabii ki bilgi paylaştıkça çoğalır .  Keyifli bir röportaj oldu teşekkür ederim.

@doktorlarsitesi adına Onur KARAYİĞİT
SAĞLIK TEKNİKERİ /TIBBİ MUHABİR
Facebook : https://www.facebook.com/onurkarayigit34
Twitter : onurkarayigit